Amerika maktablarining yuqori sinf o’quvchilari orasida xitoyliklar tez-tez ko’zga tashlanadi. Chunki boyib borayotgan xitoylik oilalar uchun farzandini AQSh maktablariga yuborish an’anaga aylanib bormoqda.
Greys Lyu 17 yoshda. U Xitoy sharqidagi 14 million kishilik Tianjin shahrida ulg’aygan. Hozir esa AQSh janubidagi bir maktabda yuqori sinf o’quvchisi.
“Bu yerning aholisi juda kam. Odamlar esa juda yaxshi. Bir-birimizni tanimasak ham, salomlashamiz. Odamlar yordam berishga tayyor, atrof-muhit ham ajoyib”, – deydi u.
Greys Jorjiya shtatidagi Rabun Gep nomli shaharchada kichik bir xususiy maktabda o’qiydi. U Amerikada ta’lim oluvchi 30 mingdan ortiq xitoylik o’quvchilardan biri. Aksariyati bu yerda o’qish uchun 50 ming dollargacha to’laydi.
Rabun Gep maktabi direktori Antoni Sigroning aytishicha, bu yerda o’qish uchun hujjat topshirayotgan xitoyliklar soni yildan yilga oshib bormoqda.
“Bizda har doim xalqaro o’quvchilar bo’lgan. Lekin 80-yillargacha xitoyliklar bo’lmagan. O’tgan 15 yil ichida ularning soni oshib ketdi”, – deydi u.
O’tgan yili Amerika maktablariga qabul qilingan xitoylik o’quvchilar soni bundan sakkiz yil oldinga qaraganda 50 barobar ko’p bo’ldi.
Aksariyati Xitoyning o’sib borayotgan o’rta qatlam oilalaridan. Ular farzandlarini sifatli ta’lim olish uchun AQShga jo’natishni xohlaydi. Amerika maktablarini bitirgan bu yoshlar shu yerda qolib, ta’limni oliy o’quv yurtlarida davom ettiradi.
Xitoyliklarning o’qish uchun xorijga yo’l olayotganining yana bir sababi o’z yurtlarida raqobatning juda katta ekanidir. Xitoy universitetlariga kirish murakkab bo’lib, o’qishda, asosan, yodlashga katta e’tibor qaratiladi. Natijada talabalar uchun sport va boshqa mashg’ulotlar bilan shug’ullanishga vaqt deyarli qolmaydi.
Xorijlik talaba va o’quvchilar ko’paygani AQShning ayrim hududlarida norozilikka ham sabab bo’lmoqda. Sigroning aytishicha, Rabun Gep shaharchasida ham e’tirozlar kuzatilgan.
“Xitoyliklar ko’plab kelishni boshlashi bilan shunaqa e’tirozlar bo’ldi. Nega biz dushmanlarimizni o’qityapmiz, degan. Bunday odamlarga aytadigan javobim shuki, biz katta bo’lgan dunyo bilan bu yoshlar ulg’ayayotgan dunyo o’rtasida hozir farq bor. O’quvchilarimiz bugun “Uol Strit Jornel”ni ochib o’qisa yoki “Si-Bi-Es Nyus” kanalini ko’rsa, Xitoy haqida, Shanxay haqida nimadir ma’lumot oladi va ular bu davlatdan allaqachon beshta bolani tanishadi. Tomonlarni ajratib turgan yagona jihat – samolyot safari, xolos. Ular bir-birlari bilan yaqin aloqada bo’lishi kerak”, – deydi u.
17 yoshli Yivet Yang o’zini va xitoylik sinfdoshlarini global kelajakning bir qismi, deb biladi.
“Aytmoqchi bo’lganim, hozir vaziyat o’zgargan, dunyo boshqa. Odamlar istiqbolni o’ylab ish qiladi, o’tmishga qarab emas”, – deydi xitoylik o’quvchi Greys Lyu.
AQSh oliy o’quv yurtlarida xalqaro talabalar soni ham rekord darajada oshgan. 2012-yilning o’zida universitetlarda 800 mingdan ortiq xorijlik talaba tahsil olgan.
Rossiya hukumati AQSh hukumati tomonidan moliyalanadigan va yuqori sinf o’quvchilariga AQShda bir yil o’qish imkoniyatini beruvchi 
Merilend shtatining Montgomeri okrugi ta’lim boshqarmasi o’quv kalendaridan nasoro va yahudiy bayramlariga atab qo’yilgan nomlarni olib tashlashga qaror qildi. Musulmonlar hayit bayramlarini ham taqvimga kiritishni talab qilgach, ta’lim kengashi barcha diniy mazmundagi bayram nomlarini ro’yxatdan olib tashlashni ma’qul topgan.
AQSh Davlat departamentining Ta’lim va madaniy masalalar byurosi Oregon universiteti bilan hamkorlikda ingliz tili o’qituvchilari yoki kelajakda shu sohada ishlamoqchi bo’lganlar uchun onlayn dars taqdim etmoqda. Kurs “Ingliz tilini o’qitish uslublarimizni shakllantirish bo’yicha keng qamrovli ochiq onlayn kurs” (
Fulbrayt Xorijiy Talaba dasturi AQShda ikki yillik magistraturada o’qish imkoniyatini taklif qiladi.
AQSh Qishloq Xo’jaligi Departamenti va Kochran dasturi katta va o’rta darajadagi qishloq xo’jaligi va uni boshqarish sohasi professionallari uchun AQShda qisqa muddatli (2-3 haftalik) trening dasturini ochiq deb e’lon qiladi.
AQShdagi Texas Universiteti Garri Rensom markazi butun dunyodan ilmiy tadqiqotchilarni o’z ilmiy ishlarini olib borishda Markaz kolleksiyasidan foydalanishga taklif etadi. 2016-2017-o’quv yili uchun markaz 70 ta tadqiqotchi uchun grant ajratadi. Tadqiqotlar gumanitar sohada, jumladan, adabiyot, fotografiya, kino, rassomchilik, musiqa va madaniy tarix kabi yo’nalishlarda bo’lishi kerak. Dasturga qabul qilingan tadqiqotchilar ilmiy ishlarini 2016-yil 1-iyundan 2017-yil 1-avgust oralig’ida tugatishlari lozim.
Demokratlardan asosiy nomzod bo’lishi kutilayotgan Hillari Klinton talabalarning to’rt yillik kollejni qarzsiz tugatishi uchun barcha imkoniyatlarnni yaratish kerak, degan fikrda. Unga ko’ra, har bir talabaga, moliyaviy ahvoliga qarab, imtiyozli kredit berilishi kerak. Nomzod, shuningdek, o’quv yurtlarining ta’lim olish narxini haddan ziyod ko’tarib yuborishiga chek qo’yish lozim, deya fikr bildiradi.
Demokratlardan yana bir nomzod Berni Sandersning oliy ta’lim bo’yicha qarashlari ancha keskin. U to’rt yillik davlat kollejlarida o’qishni butunlay bepul qilish tarafdori. Hozirgi paytda bakalavr darajasi majburiy ta’limning bir qismi kabi davlat tomonidan to’liq qoplanishi kerak, deydi nomzod.
Respublikachi nomzodlar orasida peshqadamlik qilib kelayotgan Donald Tramp ta’lim bo’yicha aniq rejalarini taqdim etgani yo’q. Shunisi aniqki, u shtatlardagi ta’lim tizimlarining federal hukumat tomonidan boshqarilishiga qarshi. U Ta’lim vazirligini butunlay yo’q qilishi yoki qisqartirishi haqida gapirgan, amerikaliklar qaysi maktabda o’qish bo’yicha qaror berishda ko’proq tanlov imkoniyatiga ega bolishi kerak, degan.
Yana bir respublikachi nomzod Ted Kruzning ham ta’lim bo’yicha aniq qarashlari ma’lum emas. U ta’lim tizimini va talabalar qarzi bilan bog’liq hozirgi holatni isloh qilish niyatida ekanini aytgan, ammo buning qanday amalga oshirilishi bo’yicha aniq reja taqdim etgani yo’q. U ta’lim krediti olish natijasida talabalarning qanchalik qarzga botayotgani haqida gapirar ekan, o’zining ham ta’lim uchun olgan 100 ming dollardan ziyod qarzidan yaqinda qutilganini eslatib o’tadi.
Prezidentlikni ko’zlayotgan yana bir nomzod senator Marko Rubio ta’lim tizimini isloh qilish haqida gapirib, oqishning nafaqat haddan ziyod qimmatga tushayotganini, balki sifati pasayganini ham ta’kidlaydi. Unga ko’ra, AQSh oliy ta’lim tizimi XXI asr standartlariga javob bermaydi. Rubio takllif qilgan rejaga ko’ra, har bir oliy o’quv yurti o’qishga kirayotgan talabaga bitirgandan so’ng qanday ish topishi mumkinligi va oladigan maoshi miqdori haqida batafsil ma’lumot berishi kerak. U, shuningdek, malaka oshirish va hunar o’rgatish dasturlari uchun federal hukumat ko’proq moliyaviy yordam ajratishi kerak, degan fikrda.
Demokratiya uchun jahon yoshlar ijtimoiy harakati va Demokratik tadqiqotlar uchun xalqaro forum (DMJ) hamkorlikda yoshlar uchun yetakchilik va tashkilotchilik ko’nikmalarini rivojlantirish dasturini e’lon qiladi. Dasturda ishtirokchilar demokratiya borasida jahon amaliyotini o’rganish, boshqa davlatlar vakillari bilan fikr almashish bilan birgalikda, oylik o’tkaziladigan onlayn forum-bahslarda ishtirok etadi. Shunindek, qatnashchilar dastur vebsaytiga blogpostlar yozish va dastur rivojiga boshqa ko’rinishlarda hissa qo’shishlari nazarda tutilgan. Dastur AQSh poytaxti Vashington shahrida to’rt oy davom etadi. Ishtirokchilar turli tadbirlar va forumlarda ishtirok etishi, o’z ishlarini taqdim qilishi kutiladi.
AQSh elchixonasi “Ingliz tilini bitiruvchilar bilan o’rganing” nomli loyiha boshlaganini ma’lum qildi. Dastur doirasida AQShda tahsil olib kelgan talabalar haftada uch marta ingliz tili darslarini o’tadi. Har bir dars bir yarim soat davom etadi. “Amaldagi til” (Language in Use) kursi 14 yosh va undan tepadagilar uchun mo’ljallangan. “TOEFLga tayyorgarlik kursi” (TOEFL Preparation Course) esa ingliz tilini kamida o’rtacha darajada biladiganlar uchun.
